غربالگری جستوجوی سرطان قبل از بروز علائم بیماری است که میتواند به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک کند. وقتی که بافت غیرمعمولی یا سرطان در مراحل اولیه کشف شود، درمان آن آسانتر خواهد بود. چون هنگامیکه علائم بیماری آشکار میشوند، ممکن است سرطان شروع به انتشار کرده باشد.دانشمندان تلاش میکنند بفهمند که چه کسانی بیشتر، احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان را دارند. آنها همچنین کارهایی که ما انجام میدهیم و اشیائی که اطرافمان هست را بررسی میکنند تا بفهمند که دقیقاً چه چیزهایی باعث بروز سرطان میشوند. این اطلاعات به پزشکان کمک میکند که چه کسانی باید مورد غربالگری سرطان قرار گیرند، چه آزمایشهای غربالگری باید انجام شود و هر چند وقت یک بار این آزمایشها انجام شوند.باید بهخاطر داشته باشید که وقتی پزشک آزمایش غربالگری را به شما توصیه میکند، ضرورتاً به این معنا نیست که مبتلا به سرطان هستید.آزمایشهای غربالگری وقتی پیشنهاد میشود که شما هنوز هیچ علائمی از سرطان ندارید.
اگر نتیجه آزمایش غربالگری غیرعادی باشد، برای اینکه مشخص شود مبتلا به سرطان هستید یا نه، لازم میشود آزمایشهای بیشتری انجام دهید که آزمایشهای تشخیصی نامیده میشوند. خلاصههای PDQ زیر را برای آگاهی در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان معده ببینید.سرطان معده یک بیماری است که سلولهای بدخیم (سرطان) آن را در لایه پوشاننده معده بهوجود میآورند.سن بالاتر و وضعیتهای مزمن خاص، خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
معده یک اندام (g) شکل در قسمت فوقانی شکم و بخشی از سیستم گوارشی است که ریزمغذیهای (ویتامینها، مواد معدنی، کربوهیدراتها، چربی، پروتئین و آب) موجود در غذاهای خورده شده را پردازش کرده و به دفع مواد زائد از بدن کمک میکند. غذاهای نیمههضم شده پس از خروج از معده، از روده کوچک و پس از آن روده بزرگ عبور میکنند.
بزرگ شدن
معده و مری بخشی از سیستم گوارشی فوقانی هستند.
دیواره معده از سه لایه بافت تشکیل شده است:
لایه مخاطی (داخلیترین لایه)، لایه ماهیچهای (میانی) و لایه سروزی (بیرونیترین لایه).
سرطان معده در سلولهای تشکیلدهنده لایه مخاطی شروع میشود و وقتی رشد کند به لایههای بیرونی هم کشیده میشود.
این نوع سرطان در بسیاری از بخشهای اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی و مرکزی شایعتر است و در کشورهای در حال توسعه علت عمدهای برای مرگ محسوب میشود.
سن بالاتر و وضعیتهای مزمن خاص، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
هر عاملی که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش میدهد، عامل خطرزا نامیده میشود. وجود عامل خطرزا بدین معنا نیست که شما به سرطان مبتلا خواهید شد و نبود آن به معنی عدم ابتلای شما به سرطان در آینده نیست. کسانی که فکر میکنند ممکن است در معرض خطر ابتلا باشند باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارند.
عوامل خطرزای سرطان معده به شرح زیرند:
عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H.پیلوری) در معده.
گاستریت (التهاب معده) مزمن.
کمخونی پرنیسیوز.
متاپلازی رودهای (وضعیتی که در آن سلولهای تشکیلدهنده روده جایگزین ساختار معده میشوند).
پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) یا پولیپهای معده
مرد یا مسن بودن.
رژیم غذایی پرنمک شامل غذاهای دودی، مصرف کم میوه و سبزی، خوردن غذاهایی که بهصورت مناسبی فراهم یا نگهداری نشدهاند، کشیدن سیگار، داشتن مادر، پدر، خواهر یا برادری که مبتلا به سرطان بودهاند.
آزمایشهایی که برای غربالگری انواع مختلف سرطان بهکار میرود.
هیچ آزمایش غربالگری استاندارد یا روتین برای سرطان معده وجود ندارد.
آزمایشهایی که در غربالگری انواع مختلف سرطان استفاده میشوند به قرار زیر است:
برخی آزمایشهای غربالگری بدیندلیل استفاده میشوند که هم در کشف سرطانها در مراحل اولیه و هم در کاهش احتمال مرگ میتوانند مفید واقع شوند.
آزمایشهای دیگر به دلیل اینکه میتوانند سرطان را در برخی افراد کشف کنند، استفاده میشوند. با اینحال هنوز در پژوهشهای بالینی، این موضوع که استفاده از این آزمایشها، خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش خواهد داد، به اثبات نرسیده است.
دانشمندان برای پی بردن به اینکه کدامیک از آزمایشهای غربالگری، کمترین خطر و بیشترین نفع را دارد، آنها را بررسی میکنند. آزمایشهای غربالگری سرطان، همچنین این سؤال را مورد بررسی قرار میدهند که آیا کشف زودهنگام (کشف سرطان قبل از بروز علائم)، احتمال مرگ ناشی از این بیماری را در بیماران کاهش میدهد یا نه؟
اگر بیماری سرطان در مراحل اولیه کشف و درمان شود، احتمال بهبود در برخی از انواع سرطان بیشتر میشود.
پژوهشهای بالینی که روشهای غربالگری سرطان را بررسی میکنند، در بخشهای زیادی از کشورهای جهان انجام میشوند.
هیچ آزمایش استاندارد یا روتین برای سرطان معده وجود ندارد، لکن آندوسکوپی فوقانی بهعنوان آزمایش غربالگری برای کشف زودهنگام سرطان معده مورد توجه قرار گرفته است.
از آندوسکوپی فوقانی، برای مشاهده درون نای، معده و اثنی عشر (اولین قسمت از روده کوچک) بهمنظور یافتن وضعیتهای غیرعادی استفاده میشود.
آندوسکوپ که وسیلهای نازک و لولهای شکل بههمراه نور و لنز برای دیدن است، از طریق دهان و گلو به درون مری فرستاده میشود. ممکن است آندوسکوپ وسیلهای برای برداشتن نمونه بافت نیز داشته باشد تا در آزمایشگاه زیر یک میکروسکوپ برای یافتن نشانههای بیماری بررسی شود.
در آندوسکوپی فوقانی، دستگاه از طریق دهان وارد میشود تا مناطق غیرعادی مری، معده و اولین بخش روده کوچک را جستوجو کند.برای تصمیمگیری در خصوص اینکه آیا غربال افراد در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری در ایالات متحده، ارزشمند خواهد بود تحقیقات بیشتری لازم است.
گروههای در معرض خطر بالا که ممکن است در غربالگری سرطان شرکت داده شوند عبارتند از:
افراد مسن مبتلا به گاستریت یا کمخونی پرنیسیوز.
بیماران دارای هر یک از موارد زیر:
معدهبرداری جزئی شده باشند،
پولیپ معده داشته باشند،
به پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) مبتلا باشند،
سرطان رودهبزرگ غیر پولیپی ارثی (HNPCC) داشته باشند،
مهاجران از کشورهایی که سرطان معده در آنجا شایعتر است.
خطرات غربالگری سرطان معده
خطرهای غربالگری سرطان معده عبارتند از:
کشف سرطان معده نمیتواند به سلامت شما کمک کند و یا موجب شود بیشتر زندگی کنید.
نتایج آزمایش ممکن است منفی کاذب باشد.
ممکن است نتایج آزمایش مثبت کاذب باشد.
عوارض جانبی خاص بر اثر انجام آزمایشهای غربالگری بروز کنند.
آزمایشهای غربالگری خطرهایی در بر دارند.
تصمیمگیری در مورد انجام آزمایشهای غربالگری دشوار است. همه آزمایشهای غربالگری مفید نیستند و بیشتر آنها خطرهایی دارند. قبل از انجام هر نوع آزمایش غربالگری، با پزشکتان مشورت کنید. دانستن خطرهای آزمایش و اینکه آیا اثبات شده که خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش میدهد، مهم است.
زیانها و خطرهای غربالگری سرطان معده عبارتند از:
دانستن اینکه به سرطان معده مبتلا هستید تأثیری در بهبودی بیماری شما نداشته باشد و یا به افزایش طول عمر شما کمکی نکند.
اگر به سرطان معده پیشرفته مبتلا باشید و یا قبلاً در دیگر نقاط بدن شما منتشر شده باشد، غربالگری نمیتواند بیماری شما را بهبود بخشد و یا کمک کند بیشتر زندگی کنید.برخی سرطانها بهندرت علائمی از خود نشان میدهند یا برای زندگی بیمار خطرناک نمیشوند اما اگر با آزمایش غربالگری کشف شوند، ممکن است درمان شوند. هنوز نمیدانیم آیا درمان این سرطانها کمک میکند بیشتر از حالتی که درمان نشوند زندگی کنیم و آیا درمان این سرطان میتواند عوارض جانبی شدید داشته باشد؟
وقتی که نتایج منفی آزمایش اشتباه باشد
ممکن است نتایج آزمایش غربالگری عادی بهنظر برسد حتی اگر سرطان معده وجود داشته باشد. شخصی که یک نتیجه منفی کاذب (که نشان میدهد سرطانوجود ندارد در حالیکه واقعاً موجود است) دریافت میکند، ممکن است حتی اگر علائم بیماری را ببیند نسبت به اقدام جهت درمان تأخیر ورزد.
وقتی که نتایج مثبت آزمایش اشتباه باشد
نتایج آزمایش غربالگری ممکن است حتی در نبود سرطان، غیرعادی به نظر برسد. یک نتیجه آزمایش مثبت کاذب (که وجود سرطان وقتی که در واقع وجود ندارد نشان میدهد) موجب پریشانی (anxiety) میشود و معمولاً با آزمایشهای بیشتری ادامه داده میشود که میتوانند خطراتی در برداشته باشند.
آزمایشات غربالگری به خودی خود باعث ایجاد عوارض جانبی میشود.
آندوسکوپی فوقانی باعث عوارض جانبی نادر اما جدی زیر میشود:
یک سوراخ (حفره) کوچک در مری یا معده ایجاد شود.
مشکلات قلبی بهوجود آید.
مشکلات تنفسی پیش آید.
عفونت ریه ناشی از نفوذ غذا، مایع یا اسید معده در ریهها.
خونریزی شدید و نیاز به بستری شدن در بیمارستان