کارکردن با موبایل در تاریکی شب یا حتی با نور زیاد می تواند بینایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد به گونه ای که حتی نابینایی و سرطان چشم را به ارمغان آورد .زندگی ماشینی امروز ما درگیر دنیای مجازی شده است و آسیب های استفاده نابجا از گوشی های تلفن همراه سراسر زندگی ما را فراگرفته است . سرطان چشم ماحصل همین دنیای مجازی است که خطر جدی برای سلامت چشم های ما است . سرطان می تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود. یکی از محل هایی که کمتر کسی فکر می کند ممکن است سرطانی شود، چشم است. این هفته قصد داریم درباره این نوع سرطان کمتر شناخته شده بحث کنیم.کره چشم حفره ای استخوانی در جمجمه است که حدود پنج سانتی متر عمق دارد و ساختمان نرم چشم را محافظت می کند.تومورهای چشم شامل توده هایی است که داخل چشم ایجاد می شوند. البته تومورهای چشم فقط داخلی نیستند بلکه ممکن است در سطح کره چشم نیز ایجاد شوند که علاوه بر مشکلات دید، موجب جابه جایی کره چشم به طرفین می شوند یا چشم را به سمت بیرون هدایت می کنند. تومورهای سطح چشم به صورت توده هایی با تغییر رنگ لایه های پوشاننده چشم مشخص می شوند.
سرطان زمانی به وجود میآید که سلولهای سالم تغییر میکند و به طرز غیرقابل کنترلی شروع به رشد مینمایند و در این حالت یک توده را به وجود میآورد که به آن تومور گفته میشود که میتواند یک تومور سرطانی یا تومور خوش خیم باشد. خوش خیم بودن تومور به این معنا است که تومور میتواند رشد کند اما به سایر نقاط بدن متاستاز نمیدهد اما تومور سرطانی یک توده بد خیم است که بد خیم بودن بدین معنا است که تومان میتواند به سایر نقاط بدن متاستاز در آنها را درگیر کند. سرطان پلک یک عبارت عمومی برای سرطانی است درون پلک یا روی آن به وجود میآید. سرطان پلک یک عبارت عمومی برای سرطانی است که درون پلک یا روی آن به وجود میآید. سرطان پلک در گروه تومورهای سطحی قرار میگیرد که روی سطح یک عضو شروع به رشد میکند. تومور پلک میتواند از چربی زیر پوست، غدد عرق یا غدد آپوکرین که یک نوع غده عرق است به وجود بیاید.
پلک یکی از قسمتهایی است که احتمال ابتلا به سرطان در آن وجود دارد. پلک به خودی خود مبتلا به سرطان میشود اما در بعضی مواقع برخی سرطانهای پوستی ممکن است به پلک هم سرایت کنند برخی سرطانهایی که در صورت پدید میآیند ممکن است پلک را هم درگیر کنند. «یکی دیگر از راههایی که ممکن است پلک را مستعد سرطان کند غده میبومین است. این غده مقداری از چربیهای پلک را تولید میکند که چربیها وارد اشک میشوند و بهدنبال این عملکرد اشک روی چشم استقامت پیدا میکند. بهطور کلی این لایه با احاطه لایه آبی، مانع سرازیر شدن اشک روی گونه میشود. صاف نگه داشتن پرده اشکی و کمکردن تبخیر اشک نیز از وظایف این لایه است. این غدهها ممکن است مبتلا به سرطان شوند.»
نخستین درمان سرطان چشم با سلول های بنیادی در کودکان بر روی معصومه، دختر 4 ساله ایرانی انجام شد و او روز گذشته از بیمارستان مرخص شد.
سلول بنیادی
بیماری او تومور رتینوبلاستم شایعترین نوع سرطان چشم در میان کودکان بود که پس از حدود یکماه درمان منجر به سلامت وی شد.
از هر 25هزار کودک یک نفر مبتلا به این بیماری میشود و درصورتی که بهموقع برای درمان مراجعه شود تا 95درصد امکان بهبودی با روشهایی مانند لیرز، فریزکردن، کرایوتراپی، شیمیدرمانی و... وجود دارد.درصورتی که بیماری بافتهای دیگری غیر از چشم را درگیر کرده باشد روش پیوند سلولهای بنیادی انجام میشود. این روش برای نخستینبار در بیمارستان محک زیرنظر تیم پزشکی صورت گرفت. به گفته پروفسور هرمز شمس والدین درصورت مشاهده لکه سفید در چشم، برقزدگی چشم به هنگام شب، انحرافچشم، ریزش اشک و خیره شدن بایستی سریعا کودک را نزد پزشک ببرند. ابتلا به این بیماری تا 60درصد ارثی است و کسانی که چنین سابقهای در خانوادهشان وجود دارد بایستی بیشتر مراقبت کرده و درصورت امکان اصلا بچه دار نشوند.
رتینوبلاستوما (Rb) یاGlioma Retinae ، شایع ترین بدخیمی چشم درکودکان است.اکثر مبتلایان نوزادان ، کودکان و متاسفانه گاهی جنین ها (قبل از تولد) هستند. رتینوبلاستوما بیش از هر سرطان دیگری تحت تاثیر عوامل وراثتی و ژنتیکی شکل می گیرد.
علایم و نشانه های رتینوبلاستوما (Rb)
لوکوکوریا (Leukocoria):، مردمک سفید
یکی از شایع ترین علایم و نشانه های رتینوبلاستوما ، مشاهده رفلکس سفید ( چشم گربه) حین تابیدن نور به چشم است ، که در اصطلاح لکوکوریا گفته می شود.لکوکوریا در۵۶٪ از مبتلایان به رتینوبلاستوما دیده می شود.تحقیقات نشان می دهد ۹۴٪ تا۹۶ ٪ از پزشکان اطفال در هر ویزیت ، چشم کودک را از نظر لکوکوریا معاینه می کنند. کار سختی نیست و ابزار زیادی لازم ندارد ، می توانید از پزشک خانواده تان بخواهید این معاینه را برای کودکا ن انجام دهد.خیلی از موا قع رتینو بلاستوما حین عکاسی در نور کم و تابیدن فلاش تشخیص داده می شود. والدین با اولین عکس و علامت وکوریا ، مشکوک نمی شوند اما وقتی این پدیده در عکسهای متعدد تکرار می شود، نیازمند توجه است.در چنین مواقعی بهترین اقدام ، ویزیت کودک توسط چشم پزشک است