سرطان زبان یکی از انواع مختلف سرطان دهان است و همانند دیگر سرطانها، زمانی اتفاق می افتد که سلول ها از کنترل خارج شده و تومور را تشکیل دهند. برای زبان دو نوع سرطان وجود دارد، یکی از سرطان ها روی قسمت جلویی زبان تاثیر گذار است و دیگری در انتهای زبان اتفاق می افتد. نوع دوم، اغلب بعد از آنکه به گره های لنفاوی گردن گسترش یافت تشخیص داده می شود.
زبان به دو قسمت تقسیم میشود:
زبان دهان و انتهای زبان.
سرطان می تواند در هر دو بخش توسعه یابد. زبان دهانی بخشی است که مشاهده میشود و دو سوم زبان را شامل میشود. سرطان هایی که در این بخش زبان توسعه می یابند تحت گروهی از سرطان ها به نام سرطان دهان (دهان) قرار می گیرند. قسمت انتهای زبان که پایه زبان نیز نامیده میشود به گلو وصل میشود.نکته: “سرطان زبان نسبت به سایر سرطانها، کمتر شایع است. اکثر افرادی به این سرطان دچار میشوند بزرگسالند و در کودکان تقریبا نادر است.”یکی از اولین نشانه های تومور زبان یک درد یا زخم در کنار زبان است که ممکن است رنگ صورتی یا قرمز داشته باشد. گاهی اوقات در صورت لمس یا فشار دادن، زخم دچار خونریزی میشود.
چه عواملی در بروز سرطان زبان موثر است ؟
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می تواند باعث ایجاد سرطان در انتهای زبان شود. HPV همچنین می تواند ناحیه تناسلی را آلوده کند و باعث سرطان دهانه رحم، سرطان آلت تناسلی و سرطان مقعد شود، کسانی که در معرض خطر به HPV هستند شانس ابتلا به سرطان نیز در آنها بالا است.
استفاده از تنباکو
مصرف الکل
دندان های ناهموار
عدم رعایت بهداشت دهان و دندانها
ژنها همچنین ممکن است نقش خود را در ابتلا به سرطان زبان ایفا کنند.
داشتن عامل خطر به این معنی است که خطر ابتلا به سرطان افزایش می یابد. اما این بدان معنا نیست که شما مطمئنا سرطان خواهید داشت.
نحوه تشخیص سرطان زبان چگونه است؟
معاینه پزشکی و اسکن با پرتو ایکس یا سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری)
نمونه برداری از بافت زبان برای آزمایش (بیوپسی)
مراحل سرطان زبان:
(یا کارسینوم در محل): سرطان فقط در حفره دهان یا لب است.
تومور 2 سانتیمتر یا کوچکتر است.
تومور بزرگتر از 2 سانتی متر است اما بیش از 4 سانتیمتر نیست.
تومور بزرگتر از 4 سانتیمتر است و سرطان به یک گره لنفاوی در گردن در همان طرف تومور گسترش یافته و تومور در گره لنفاوی 3 سانتی متر یا کوچکتر است.
تومور اندازههای مختلفی دارد و در یکی از ارگانهای زیر رشد کرده است:
استخوان یا فک پایین
عصب فک پایین
کف دهان
پوست صورت
سرطان ممکن است به یک یا بیشتر گره های لنفاوی گردن گسترش پیدا کند و اندازه آنها 6 سانتیمتر یا کوچکتر است.
در مرحله بعد تومور به داخل بافت نرم گونهها مانند عضلات، اعصاب یا رگ های خونی یا به پایه جمجمه یا تومور در اطراف سرخرگ کاروتید داخل گردن رشد می کند. یا سرطان به گره های لنفاوی گردن گسترش یافته است و بزرگتر از 6 سانتیمتر است.
سرطان به سایر قسمتهای بدن مانند ریه، کبد یا استخوان، گسترش یافته است (متاستاز).
انواع روش های درمانی سرطان زبان:
درمان تومور زبان بستگی به:
مرحله سرطان
ناحیه درگیر سرطان در زبان
بهداشت عمومی دهان و دندان
جراحی:
جراح، سرطان و ناحیه (حاشیه) بافت نرمال اطراف آن را بر می دارد. این امر کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که تمام سرطان حذف شده است. این عملیات برش اولیه تومور نامیده می شود. انواع مختلفی از جراحی اولیه تومور وجود داردکه بستگی به محل سرطان دارد. اگر سرطان بسیار کوچک باشد، ممکن است فقط به یک عمل ساده نیاز باشد که میتوان با استفاده از بیهوشی موضعی یا جراحی لیزر این عمل را انجام داد، و نیازی به بستری در بیمارستان نیست. برای سرطانهای بزرگتر، ممکن است نیاز به یک عملیات پیچیدهتر باشد.
رادیوتراپی:
از امواج با انرژی بالا مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده میکند. این درمان عنوان درمان اصلی و یا پس از جراحی، همراه با شیمی درمانی و برای کمک به تسکین علائم سرطان پیشرفته زبان مورد استفاده قرار میگیرد.
شیمی درمانی:
از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سرطان استفاده میکند.ممکن است شیمی درمانی همراه با رادیوتراپی نیاز باشد. شیمی درمانی کمک میکند تا پرتودرمانی بهتر عمل کند. موارد استفاده شیمی درمانی: پس از جراحی اگر خطر عود مجدد سرطان بالا باشد، به عنوان درمان اصلی.
انواع روش های درمانی سرطان بسته به مرحله بیماری
درمان اصلی برای سرطان زبان جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی، یا ترکیبی است. درمان بستگی دارد تا چه حد سرطان رشد کرده و گسترش یافته است (مرحله). همچنین بستگی دارد که کدام قسمت زبان آسیب دیده است.
درمان زبان دهانی:
دو سوم جلوی زبان (زبان دهانی) مانند سرطان دهان درمان می شود.
مرحله اولیه:
توده یا تومور کمتر از 4 سانتیمتر است و در داخل زبان قرار دارد. بهترین درمان، جراحی برای برداشتن منطقه تومور است. همچنین جراحی برای حذف گره های لنفاوی گردن خود ممکن است نیاز باشد.
مرحله پیشرفته:
سرطان پیشرفته به معنی سرطان بزرگتر از 4 سانتی متر است. یا تومور به خارج از زبان تهاجم کرده و در بافت ها و یا گره های لنفاوی رشد کرده است. به احتمال زیاد ترکیبی از تمام این درمان ها برای مرحله پیشرفته نیاز است:
برای حذف سرطان از زبان و گره های لنفاوی گردن
جراحی ترمیمی
رادیوتراپی بعد از جراحی: این درمان ممکن است با شیمی درمانی (chemoradiotherapy) ترکیب شود. اگر سرطان مجددا برگردد یا اگر سرطان به بافت های اطراف یا سایر قسمت های بدن گسترش یابد شیمی درمانی ضرورت پیدا میکند.
علائم سرطان زبان شامل موارد زیر است:
آزمایشات برای تشخیص سرطان زبان شامل معاینه فیزیکی، ، بیوپسی و آزمایشهای تصویربرداری است. درمان های سرطان زبان ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی باشد. برای برخی از بیماران ترکیبی از درمانها نیاز است.
خلاصه:
اکثر سرطان های دهان در سلول های صاف که سطوح دهان، زبان و لب را پوشش می دهد شروع میشود. هر کسی می تواند به سرطان دهان مبتلا شود، اما در صورت مرد بودن، استفاده از تنباکو، نوشیدن مقدار زیادی الکل، داشتن HPV، یا سابقه قبلی سرطان سر و گردن، احتمال خطر بالاتر است.