تومورهای مغزی اولیه از مغز نشات میگیرند و در نتیجه تغییرات غیر عادی در سلولهای مغز که به عنوان جهش شناخته میشوند، رخ میدهند. وقتی سلولها جهش مییابند، تکثیر شده و تومور را تشکیل میدهند. یک نوع دیگر از انواع سرطان وجود دارد که در آن سرطان از بخشهای دیگر به مغز سرایت می کند که به آن سرطان متاستاز یا سرطان مغز انتشار یافته از مکانی دیگر اطلاق میشود.تومور مغز میتواند انواع مختلفی از علایم از جمله تشنج، خوابآلودگی، گیجی و تغییرات رفتاری داشته باشد. همه تومورهای مغزی، سرطانی نیستند و تومورهای خوشخیم میتوانند نیز منجر به علائم مشابهی شوند.
علائم سرطان مغز چیست؟
اکثرتومورهای مغزی منجر به بروز نشانه ای نمیشوند، و برخی مانند تومور غده هیپوفیز با سیتی اسکن یا MRI قابل تشخیص است. علائم تومور مغز بی شمارند و مختص تومورهای مغزی نیستند، این بدان معنی است که آنها میتوانند ناشی از بسیاری از بیماریهای دیگر باشند. تنها راه برای دانستن این که چه چیزی باعث بروز این علائم میشود، آزمایش تشخیصی است. موارد زیر می تواند از علائم تومور مغز باشد.
علائم سرطان مغز
توموری که بر روی قسمتهای دیگر مغز فشار آورده و آنها را از عملکرد عادی باز میدارد.
تورم در مغز که ناشی از تومور و یا التهاب است.
علایم سرطانهای مغزی اولیه و متاستاز دهنده به مغز، مشابه هستند.
علائم زیر بسیار رایج هستند:
سردرد
ضعف
شل شدن عضلات
سختی در راه رفتن
تشنج
علایم غیر اختصاصی دیگر شامل موارد زیر هستند:
تغییر وضعیت ذهنی – تغییرات در تمرکز، حافظه، توجه، یا هشیاری
تهوع، استفراغ
اختلال در دید
سختی در تکلم
تغییرات تدریجی در ظرفیت عقلانی یا واکنش احساسی
چه عواملی در بروز این سرطان موثر است ؟
مهم است به یاد داشته باشید که هیچ کاری نمیتوانید برای جلوگیری از ابتلا به تومور مغزی انجام دهید. تا حد زیادی، هیچ دلیل شناختهشده برای تومور مغز وجود ندارد، اما میدانیم که فاکتورهای خطرناکی مانند ژنتیکی و یا مواجه با اشعه وجود دارد.
ژنتیک:
ژن جهش یافته در بدن که باعث میشود به احتمال زیاد تومور مغز ایجاد شود، تخمین زده میشود که یک در ۲۰ مورد از تومورهای مغزی یک ژن معیوب ، وجود دارد. شرایط ژنتیکی خاص ممکن است ریسک ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد.
قرار گرفتن در معرض تشعشع:
خطر برخی از انواع تومور مغزی مانند مننژیوم یا گلیوم، در صورتی که قبل از ۵ سالگی فرزندان در معرض اشعه قرار گیرند، بیشتر احتمال دارد که به سرطان مبتلا شوند.همانند تومورها دیگر در بخشهای بدن، علت دقیق تومور مغز ناشناخته است. عوامل ژنتیکی، سموم محیطی مختلف، تشعشع به سر، عفونت HIV و سیگار کشیدن همگی به سرطان مغز مرتبط هستند.
نحوه تشخیص سرطان مغز چگونه است؟
معاینه فیزیکی و تستهای تشخیصی مشخص میکندکه فرد یک مشکل در مغز یا ساقه مغز دارد.
دراغلبموارد،یکسیتیاسکناز مغز میتواند سرطان را تشخیص دهد وجزئیاتبیشتریرا درسهبعدنشان میدهد.
بیشتر اوقات، اسکن MRI به جای سیتیاسکن برای تومور مغزی مورد استفاده قرار میگیرد. علت آن این است که MRI دارای حساسیت بالاتری برای تشخیص حضور یا تغییرات تومور است. با این حال، اغلب بیمارستانها هنوز از CT به عنوان اولین تست تشخیصی استفاده میکنند.
افراد مبتلا به تومور مغز اغلب مشکلات پزشکی دیگری دارند؛ بنابراین تستهای آزمایشگاهی روتین ممکن است انجام شوند. اینها شامل تجزیه و تحلیل خون، الکترولیت و تستهای عملکرد کبد میشوند.
انواع مراحل سرطان مغز:
در حالی که سرطانهای دیگر در مراحل مختلف طبقهبندی میشوند، تومور مغز براساس ویژگیهای پاتولوژیک، یا نحوه ظاهر سلولهای زیر میکروسکوپ درجه بندی میشود. رایج ترین سیستم برای درمان سرطان مغز که توسط سازمان جهانی بهداشت ایجاد شدهاستبه شرح زیر است:
سرطان درجه اول:
تومور مغزی خیلی آهسته رشد میکند و سلولها تقریبا شبیه سلولهای سالم هستند.
سرطان درجه دوم:
تومور مغزی رشد بیشتری نسبت به حالت اول دارد و سلولها وقتی که زیر میکروسکوپ دیده میشوند، غیر عادی به نظر میرسند. این تومورها ممکن است به بافتهای نزدیک منتقل شوند و یا ممکن است بعد از درمان اولیه بازگردند.
سرطان درجه سوم:
سلولهای سرطانی هستند که سریعتر از تومورهای کلاس I و II رشد میکنند. سلولهای سرطانی درجه سوم در طول آنالیز میکروسکوپی متفاوت از سلولهای سالم به نظر میرسند و آنها به طور فعال سلولهای غیرطبیعی تولید میکنند که ممکن است به بخشهای دیگر مغز گسترش پیدا کنند.
سرطان درجه چهارم:
به سرعت در حال رشد هستند. این تومورها اغلب به بخشهای دیگر مغز گسترش مییابند.
نکته: “بیماران مبتلا به سرطان مغز به جای مراحل، یک “وضعیت عصبی کارکردی” تعیین میکنند و نشان میدهند که چگونه یک بیمار میتواند علیرغم زندگی با یک تومور مغزی، فعالیتها و عملکرد نرمالی داشته باشد. وضعیت عصبی کارکردی بیمار میتواند از صفر (مرده) تا 100 (عادی بدون هیچ نشانهی بیماری) باشد. اگرچه سرطانها معمولا مرحله بندی نمی شود، تومور مغز بلکه در طول زمان به یک درجه بالاتر پیشرفت میکند. ”
انواع روش های درمانی سرطان بسته به مرحله بیماری:
برای یک تومور مغزی با درجه پایین، جراحی ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد، به ویژه اگر تمام تومور را بتوان از آن خارج کرد. اگر تومور هنوز بعد از جراحی وجود داشته باشد، شیمیدرمانی و پرتو درمانی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. برای تومورهای درجه بالاتر، درمان معمولا با جراحی شروع میشود و پس از آن پرتو درمانی و شیمیدرمانی انجام میشود.
انواع روش های درمانی سرطان مغز
جراحی: جراحی اغلب اولین خط درمان تومور مغز است. روشهای جراحی میتواند به صورت غیر تهاجمی و به طور دقیق و مطمئن باشد.
شیمیدرمانی:
این درمان به کرات برای درمان تومور مغزی ، چه به تنهایی و چه در ترکیب با دیگر درمانهای تومور مغز، مانند جراحی و یا پرتو درمانی، به کار میرود.
جراحی نانو:
این نوع تخصصی جراحی بر روی سیستم عصبی، به ویژه مغز و نخاع، به طور معمول بر حذف کل تومور مغزی متمرکز است.
پرتودرمانی:
این روش برای از بین بردن سلولهای تومور مغزی و تسکین علایم ناشی از یک تومور به کار میرود.
درمان هدفمند:
داروهای درمان هدفمند برای هدف قرار دادن سلولهای سرطانی یا ناهنجاری که در سلولهایی که در رشد تومور مغزی دخالت دارند، طراحی شدهاند