سرطان ستون فقرات ؛علت و درمان

تومورهای ستون فقرات شامل طیفی از رشدهای غیر معمول سلول‌ها در داخل و یا اطراف ستون مهره‌ها است.این تومورها نسبت به تومورهای مغزی شیوع کمتری دارند و بر اساس محل و نوع بافت سرطانی تقسیم‌بندی می‌شوند.نواحی گسترش ثانویه بافت‌های سرطانی به عنوان متاستاز ستون فقرات شناخته می‌شوند.هر چند ممکن است بافت سرطانی، ستون فقرات را تحت تأثیر قرار داده باشد، سلول‌های این بافت‌ها از نوع سلول‌های بافت مبدأ (سینه، ریه، روده و …) بوده و در نتیجه درمان متاستاز ستون فقرات به ارگان مبدأ و وسعت رشد بیماری وابسته است.

سرطان استخوان, سرطان استخوان چیست, علائم سرطان استخوان, تشخیص سرطان استخوان, سرطان استخوان ستون فقرات, آیا سرطان استخوان کشنده است, درمان سرطان استخوان, علائم سرطان استخوان لگن خاصره, انواع سرطان استخوان, سرطان استخوان ویکی پدیا, درمان سرطان استخوان در طب سنتی, عکس سرطان استخوان, ایا سرطان مغز استخوان کشنده است.تومورهای ستون فقرات با توجه به ناحیه تحت تأثیر در ستون مهره‌ها به انواع تومور اکسترادورال (تومور مهره‌ای)، تومور اینترادورال و تومور اینترامدولاری تقسیم‌بندی می‌شود.

تومورهای مهره‌ای به دو گروه تومورهای اولیه و تومورهای متاستاتیک تقسیم میشوند.

این تومورها در ستون مهره‌ها ایجاد شده که با رشد نا معمول سلول‌های جسم مهره یا دیسک گسترش می‌یابند.

تومورهای اولیه معمولاً در افراد میانسال رخ می‌دهند.

استئوژینیک سارکوما، رایج‌ترین نوع سرطان بدخیم از این بیماری است.

در عین حال، تومورهای اولیه ستون فقرات بسیار نادر بوده و رشد بسیار آهسته‌ای دارند.

در تنگی کانال نخاع کمری، ریشه‌های عصب نخاعی در ناحیه کمری تحت فشار قرار می‌گیرند و یا به طور کامل بسته می‌شوند.

این امر می‌تواند منجر به علائم سیاتیک- سوزش، ضعف و یا بی‌حسی -که از پایین کمر به ناحیه لگن و پاها انتشار می‌یابند، شود و تومورهای متاستاتیک ایجاد کند.

از مشخصه دیگر این علائم، تشدید آن‌ها هنگام انجام فعالیت است.

همچنین تومورهای ستون فقرات معمولاً از بافت‌های دیگر به ستون فقرات متاستاز می‌کنند و اغلب موجب بروز دردهایی می‌شوند که در اثر استراحت نیز بهبود نمی‌یابند و هنگام شب شدت پیدا می‌کنند.

تومورهای متاستاتیک با علائم جدی از قبیل کاهش وزن، تب و لرز و تهوع همراه هستند.

تومورهای اینترادورال-اکسترامدولاری تومورهایی هستند که در داخل کانال نخاعی (زیر غشایی که نخاع را پوشش می‌دهد) اما خارج از اعصاب رشد می‌کنند.

این تومورها معمولاً خوش‌خیم بوده و با رشد کمی همراه هستند اما باعث بروز علائمی چون درد و ضعف می‌شوند.

این نوع تومورهای نخاعی به مننژیوما و تومورهای لایه‌ عصبی (شوانوما و نوروفیبروما) قابل تقسیم هستند.

تومورهای اینترامدولاری نیز از داخل طناب نخاعی یا از داخل تک رشته‌های عصبی رشد می‌کنند و معمولاً از سلول‌هایی که به صورت فیزیکی از طناب نخاعی حمایت می‌کنند (سلول‌های گلیال) تشکیل می‌شوند این تومورها بیشتر در ناحیه گردنی رخ می‌دهند و اغلب خوش‌خیم هستند هر چند که جراحی آن‌ها دشوار است.

دو نوع تومور رایج از این گروه، آستروسی‌توما و اپندیموما است.

علائم و نشانه های سرطان استخوان ستون فقرات

علائم تومورهای نخاعی به فاکتورهای بسیاری از جمله مکان تومور، سرعت نفوذ به دیگر بخش‌های ستون فقرات، طناب نخاعی و اعصاب تحت تأثیر و نیز شدت تأثیر تومور بر پایداری ستون فقرات وابسته است.

درد در کمر و پاها می‌توانند علائم اولیه‌ی تومورهای ستون فقرات باشند.

همچنین برخی تومورها ممکن است موجب بی‌حسی، ضعف، سیاتیک، فلجی ناقص، مشکلات حرکتی و گرفتگی در پاها و دست‌ها شوند.

از طرفی می‌توانند مشکلاتی مانند عدم کنترل مثانه و مقعد و یا تغییر شکل ستون مهره‌ها را به همراه داشته باشند.

نشانه‌های مذکور ممکن است به صورت تدریجی یا به سرعت گسترش یابند. از دیگر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

درد در ناحیه گردن و کمر که مشکلات عصبی چون ضعف یا بی‌حسی در دست‌ها یا پاها و یا تغییر عادات ادرار و مدفوع را به دنبال دارد.

دردهای نقطه‌ای که هنگام صبح تشدید می‌شوند.

دردی که هنگام فشرده شدن مهره شدت می‌یابد.

دردی که با استراحت کمتر نمی‌شود و احتمالاً در طول شب شدت بیشتری دارد.

درد در ناحیه کمر همراه با علائمی چون نداشتن اشتها، از دست دادن وزن ناگهانی، تهوع و یا تب و لرز.

میلوپاتی، سیستم عصبی را نیز که از داخل طناب نخاعی می‌گذرد تحت تأثیر قرار داده و موجب ناکارآمدی این اعصاب می‌گردد.

این ناکارآمدی‌ها طی معاینات قابل تشخیص هستند که به طور مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گرفتگی عضلات در پاها افزایش می‌یابد.

رفلکس تاندون‌های عمیق در زانو و مچ پا تشدید می‌شود.

اکستنشن مچ باعث جهش پاها (قسمت پایین‌تر از مچ) به بالا و پایین می‌شود.

تحریک کف پا می‌تواند سبب جهش انگشت شست به بالا شود که برخلاف رفلکس نرمال (به سمت پایین) است. (رفلکس بابنسکی)

تماس با انگشت میانی می‌تواند سبب خم شدن انگشت سبابه شود. (رفلکس هافمن)

عدم توانایی در هماهنگی (Coordination) که از راه رفتن و قدم برداشتن دشوار بیمار قابل درک است

درمان بیماری

به طور کلی تشخیص تومور ستون فقرات به کمک معاینات بالینی، ام آر آی (MRI)، سی تی اسکن، میلوگرام و بیوپسی یا نمونه برداری میسر است.

در بیشتر موارد، جراحی تومورهای ستون فقرات به عنوان آخرین راه درمان در نظر گرفته می‌شوند.

بدین معنا که روش‌های درمانی غیر جراحی مانند پرتودرمانی، قبل از جراحی مورد استفاده قرار گرفته و حتی بعد از جراحی نیز ادامه پیدا می‌کنند.

جراحی‌ها:

از اهداف اصلی جراحی می‌توان به کاهش درد ایجاد شده توسط تومور، بازیابی یا حفظ فعالیت‌های عصبی و بازیابی پایداری ستون فقرات اشاره کرد.

پرتودرمانی:

هدف نهایی در پرتو درمانی، از بین بردن تومورهای ستون فقرات و یا کوچکتر کردن اندازه آن‌ها بعد یا قبل از جراحی است.

همچنین از این روش جهت کاهش درد ناشی از تومورها نیز استفاده می‌شود.

پرتودرمانی خارجی:

پرتودرمانی خارجی رایج‌ترین روش پرتودرمانی است.

در این تکنیک، بیمار از طریق یک ماشین پرتودهی خارجی تحت تششع قرار می‌گیرد.

به عبارت دیگر پرتو به صورت مستقیم بر روی ناحیه‌ای خاص از بدن (بافت هدف) تابانده می‌شود.

مزیت این روش عدم نیاز به بستری شدن بیمار است.

پرتودرمانی داخلی (پرتودرمانی داخل بافت):

درمان از طریق تششعات ساطع شده از یک ایمپلنت که در نزدیکی تومور تعبیه شده است، صورت می‌گیرد.

این روش بیشتر در سرطان‌های ناحیه گردن کاربرد دارد.

بعد از پرتودرمانی معمولاً نیاز به بستری شدن بیمار خواهد بود زیرا اثرات رادیواکتیو تا مدتی در بدن باقی می‌ماند.

پرتودرمانی تسکینی:

درمان تسکینی تنها برای بهبود علائم ناشی از سرطان لاعلاج، ارائه می‌شود.

این تششعات تنها برای کاهش درد و همچنین جلوگیری از متاستاز بیشتر سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پرتودرمانی پیشگیرانه:

در این روش پرتوها به قسمت‌های بدون سرطان تابانده می‌شود با این توجیه که از متاستاز احتمالی سلول‌های سرطانی در این ناحیه جلوگیری شود.

این روش پرتودرمانی برای برخی از تومورها کارایی داشته و لذا پزشک در صورت نیاز آن را تجویز می‌کنند

ترکیب داروها و پرتودرمانی:

رادیوسنتیلایزرها داروهایی هستند که در تأثیرپذیری سلول‌های سرطانی از پرتودرمانی مؤثر هستند.

در اصل این داروها میزان اکسیژنی که سلول‌های سرطانی می‌توانند جذب کنند را کاهش می‌دهند.

از آنجا که اکسیژن برای ترمیم سلول‌ها لازم است، کمبود اکسیژن در نابودی آن‌ها تأثیرگذار خواهد بود.

همچنین برای حفظ سلول‌های غیر سرطانی از اثرات منفی پرتو درمانی، داروهای محافظ در برابر پرتودرمانی تجویز می‌شوند.